Według danych Eurostat za 2023 rok, Polacy należą do najdłużej pracujących społeczeństw w Europie, poświęcając średnio 39,3 godziny tygodniowo na obowiązki służbowe. Wyprzedzają nas jedynie Grecy (39,8 godz.) i Rumuni (39,5 godz.). Dla porównania, mieszkańcy Holandii pracują średnio tylko 32,2 godziny tygodniowo. Długi czas pracy, w połączeniu z innymi czynnikami, przekłada się na zmęczenie fizyczne i psychiczne, które dotyka pracowników w różnym wieku.
Zmęczenie psychiczne – problem młodych i aktywnych zawodowo
Raport „Bezpieczeństwo Pracy w Polsce 2024” pokazuje, że zmęczenie w pracy odczuwa każda grupa wiekowa, jednak szczególnie dotyczy ono osób młodych (25–34 lata). Ponad połowa tej grupy (53%) zgłasza zmęczenie psychiczne, a 49% – fizyczne. Głównymi przyczynami są monotonia, znudzenie i brak motywacji, które często prowadzą do wypalenia zawodowego. Osoby starsze (55+) rzadziej skarżą się na zmęczenie, co może wynikać z większego doświadczenia w radzeniu sobie ze stresem zawodowym.
Wypalenie zawodowe – kosztowny problem dla pracownika i pracodawcy
Wypalenie zawodowe wpływa negatywnie nie tylko na zdrowie pracowników, ale również na efektywność organizacji. Przemęczony i zestresowany pracownik traci kreatywność, motywację i staje się mniej zaangażowany, co przekłada się na gorszą jakość obsługi klienta i niższe zyski firmy. Dane ZUS z 2023 roku wskazują na rosnącą liczbę zwolnień lekarskich związanych z zaburzeniami psychicznymi – wystawiono ich o 8,7% więcej niż w roku poprzednim.
Pracodawcy a zdrowie psychiczne – jak radzić sobie z problemem?
Badania pokazują, że jedynie 27% pracowników może liczyć na wsparcie pracodawcy w sytuacjach kryzysowych, takich jak urlopy zdrowotne czy dodatkowe dni wolne. Zaledwie 19% firm organizuje szkolenia i warsztaty dotyczące zarządzania stresem, a 18% oferuje konsultacje psychologiczne. Aż 43% pracodawców nie podejmuje żadnych działań w celu wsparcia zdrowia psychicznego swoich pracowników.
Propozycje działań zapobiegających wypaleniu zawodowemu
Pracownicy wskazują, że kluczowe działania, które mogą pomóc zapobiegać wypaleniu zawodowemu, to:
- Elastyczność w pracy – możliwość wyboru miejsca i czasu pracy (36%).
- Dodatkowe dni wolne – ułatwienie regeneracji sił (35%).
- Ciekawe benefity pozapłacowe – takie jak opieka zdrowotna czy usługi psychologiczne (33%).
- Ustalanie realistycznych celów – aby unikać przytłoczenia nadmiarem obowiązków (32%).
Zdrowa kultura organizacyjna jako klucz do sukcesu
Pracodawcy powinni tworzyć wspierające środowisko pracy, w którym pracownicy czują się doceniani i mają przestrzeń na regenerację. Pozytywna komunikacja, unikanie nadgodzin i docenianie wysiłku pracowników to podstawowe kroki w budowaniu zdrowej kultury organizacyjnej.
Podsumowanie
Zmęczenie psychiczne i wypalenie zawodowe to coraz poważniejsze problemy na polskim rynku pracy. Odpowiedzialność za ich rozwiązanie spoczywa zarówno na pracownikach, jak i pracodawcach. Wdrażanie elastycznych rozwiązań, zapewnianie wsparcia psychologicznego oraz budowanie zdrowych relacji w zespołach to klucz do zwiększenia efektywności i satysfakcji zawodowej. Dbanie o zdrowie psychiczne to inwestycja, która przynosi korzyści wszystkim – zarówno pracownikom, jak i organizacjom.
