Wpływ stresu na przerzuty nowotworowe – wyniki badań naukowców z Nowego Jorku
Badania przeprowadzone przez naukowców z Nowego Jorku na gryzoniach chorych na raka piersi wykazały, że silny stres znacząco zwiększa ryzyko przerzutów. U myszy narażonych na wysokie napięcie emocjonalne zaobserwowano czterokrotny wzrost liczby komórek nowotworowych rozprzestrzeniających się w organizmie, w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki te potwierdzają, że stres odgrywa istotną rolę w progresji choroby nowotworowej, wpływając na mikrośrodowisko przerzutowe.
Jak stres przyczynia się do zwiększonego ryzyka przerzutów?
Stres jest naturalną reakcją organizmu na sytuacje zagrażające jego równowadze. U pacjentów z nowotworem stres jest szczególnie nasilony – wiąże się z lękiem o zdrowie, rokowaniem, a nawet strachem przed śmiercią. Konsekwencje stresu u pacjentów onkologicznych obejmują pogorszenie nastroju, problemy z koncentracją, zaburzenia pracy serca, układu pokarmowego oraz odpornościowego. Jednak nowe badania sugerują, że wpływ stresu jest jeszcze głębszy, ponieważ może on przyspieszać rozprzestrzenianie się raka.
Zespół badawczy z Cold Spring Harbor Laboratory odkrył, że silny stres u gryzoni z rakiem piersi prowadził do gwałtownego wzrostu liczby przerzutów w płucach. Ryzyko wzrosło aż czterokrotnie, co świadczy o potencjalnym związku między stresem a progresją choroby nowotworowej.
Zmiany w mikrośrodowisku tkanki przerzutowej wywołane stresem
Naukowcy zaobserwowali, że przewlekły stres wywoływał w płucach zmiany sprzyjające rozwojowi przerzutów. Badania wykazały, że stres prowadził do akumulacji fibronektyny i zmniejszonej obecności limfocytów T, co osłabiało reakcję immunologiczną. Dodatkowo zauważono zwiększoną liczbę neutrofili, których funkcjonowanie modyfikowały hormony stresu, takie jak glukokortykoidy.
Te „zestresowane” neutrofile tworzyły struktury zwane NET (zewnątrzkomórkowymi sieciami neutrofilowymi), które zamiast zwalczać patogeny, ułatwiały przerzuty nowotworowe. Naukowcy odkryli, że usunięcie receptora glukokortykoidowego w neutrofilach zatrzymywało przerzuty wywołane stresem, co otwiera nowe możliwości terapeutyczne w onkologii.
Terapia przeciwnowotworowa a ograniczenie stresu
Wyniki badań sugerują, że ograniczenie stresu może być istotnym elementem terapii przeciwnowotworowej. Ponadto, badacze sugerują, że przyszłe leki, które zapobiegają tworzeniu się NET, mogą pomóc pacjentom w hamowaniu rozwoju przerzutów. Opracowanie takich terapii może okazać się szczególnie korzystne dla pacjentów we wczesnym stadium nowotworu, u których ryzyko przerzutów jest mniejsze, ale stale obecne.
Wsparcie psychologiczne podczas leczenia onkologicznego
Dla pacjentów z diagnozą nowotworową stres staje się nieodłącznym towarzyszem. Od momentu zauważenia pierwszych objawów, przez diagnostykę i leczenie, aż po zakończenie terapii, chorzy muszą radzić sobie z emocjami takimi jak lęk, gniew, poczucie winy czy smutek. Czasem uczucia te są chwilowe, jednak jeśli utrzymują się dłużej, mogą negatywnie wpływać na proces zdrowienia i wymagać wsparcia specjalisty.
Depresja jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych u pacjentów onkologicznych – dotyka od 23% do nawet 53% chorych. Objawy depresji u pacjentów z nowotworem to m.in.:
- anhedonia (brak zdolności do odczuwania radości),
- przewlekły lęk i napady paniki,
- niska samoocena, poczucie winy,
- zaburzenia koncentracji i drażliwość,
- trudności ze snem oraz utrata wagi,
- wycofanie z życia społecznego,
- myśli samobójcze.
Jak reagować na symptomy depresji u pacjenta onkologicznego?
W przypadku pojawienia się objawów depresji, ważne jest, by pacjent oraz jego bliscy szukali pomocy specjalisty. Konsultacja z psychoonkologiem może być kluczowym krokiem w radzeniu sobie z emocjami oraz przyzwyczajeniu się do nowej sytuacji. Psychoonkolog może pomóc zarówno pacjentowi, jak i jego rodzinie, a w razie potrzeby skierować do psychiatry. Dzięki takiemu wsparciu pacjenci mogą lepiej zrozumieć swoje emocje i skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami, które niesie ze sobą leczenie nowotworowe.
Podsumowanie: rola stresu w rozwoju przerzutów nowotworowych
Badania przeprowadzone przez zespół naukowców z Nowego Jorku potwierdzają, że stres może znacząco przyczyniać się do rozwoju przerzutów w organizmie. Zmiany w mikrośrodowisku tkanki przerzutowej oraz wpływ hormonów stresu na działanie neutrofili tworzą warunki sprzyjające rozprzestrzenianiu się komórek nowotworowych. Wyniki te sugerują, że skuteczna terapia przeciwnowotworowa powinna obejmować wsparcie psychologiczne i redukcję stresu jako integralne elementy leczenia.
Włączenie wsparcia psychologicznego oraz opracowanie leków neutralizujących efekt NET może stanowić obiecującą ścieżkę w terapii przeciwnowotworowej, poprawiając rokowania pacjentów i zwiększając ich szanse na wyzdrowienie.
