Czym jest fizjoterapia?

Fizjoterapia to dziedzina nauk medycznych zajmująca się metodami terapii z użyciem środków naturalnych. Fizjoterapia opiera się na przeróżnych formach energii fizycznej, którą można znaleźć w środowisku człowieka, przykładowo:

• ruch,
• bodźce mechaniczne,
• bodźce kinetyczne,
• bodźce chemiczne,
• bodźce świetlne,
• bodźce termiczne.

Światowa Konfederacja Fizjoterapii (WCPT- World Confederation for Physical Therapy) definiuje pojęcie fizjoterapii jako świadczenie wobec populacji lub jednostek usług, które mają na celu przywracanie, utrzymywanie i rozwijanie ich maksymalnych zdolności funkcjonalnych oraz ruchowych. Wspomniane usługi mogą być świadczone tylko i wyłącznie przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę albo pod jego nadzorem i kierunkiem. Światowa Konfederacja Fizjoterapii zaznacza, że w granicach swoich usług fizjoterapeuta ma kompetencje do wykonania wymienionych niżej czynności na potrzeby rozpoczętego procesu terapeutycznego:

• ocenianie,
• badanie,
• ewaluacja,
• prognoza,
• diagnoza funkcjonalna,
• programowanie postępowania,
• powtórna ocena stanu pacjenta.

Fizjoterapia w Polsce

Pracowanie w zawodzie fizjoterapeuty w Polsce polega na udzielaniu w sposób bezpośredni świadczeń zdrowotnych oraz usług o charakterze społecznym. Możliwość świadczenia wspomnianych usług jest zagwarantowana przez niżej podany Art. 18d ust. 1, pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej; Dz. U. nr 91 poz. 408 z późniejszymi zmianami –

“osoba wykonującą zawód medyczny to osoba, która na podstawie odrębnych przepisów uprawniona jest do udzielania świadczeń zdrowotnych, oraz osoba legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny”.

Fizjoterapia jest integralną częścią obszaru nauk medycznych ze względu na poniższe:

• jest dyscypliną likwidującą skutki procesów chorobowych,
• jest dziedziną pozbywającą się następstw procesów chorobowych,
• jest dyscypliną łagodzącą procesy chorobowe,
• jest dziedziną minimalizującą efekty następstw procesów chorobowych,
• zapobiega procesom chorobowym,
• przywraca sprawność pacjenta.

Warto też wspomnieć, że fizjoterapia czerpie również z nauk społecznych (socjologicznych, pedagogicznych oraz psychologicznych), zarówno jak i z nauk behawioralnych i tych dotyczących kultury fizycznej. Przykładowo, fizjoterapia związana jest metodycznie z:

• utrzymywaniem maksymalnych zdolności ruchowych pacjenta,
• utrzymywaniem  funkcjonowania pacjenta,
• przywracaniem maksymalnych zdolności ruchowych pacjenta,
• przywracaniem funkcjonowania pacjenta,
• procesem rozwijania zdolności ruchowych pacjenta.

Należy też zwrócić uwagę na uczestnictwo dziedziny fizjoterapii w systemie ochrony zdrowia. Fizjoterapia stymuluje zachodzące we wspomnianej służbie zdrowia reformy, co świadczy o jej związku z naukami o zarządzaniu i zdrowiu publicznym oraz dorobkiem nauk ekonomicznych. Nie sposób też nie wspomnieć o połączeniu fizjoterapii z bioetyką, szczególnie z aksjologią.

W studiowaniu fizjoterapii najistotniejszą rolę pełni samodzielna praktyka, w oparciu o wiedzę z zakresu nauk klinicznych oraz podstawowych, aby tworzyć, wykonywać, weryfikować oraz modyfikować program fizjoterapii lub rehabilitacji pacjentów dotkniętych schorzeniami funkcjonalnymi i klinicznymi. Żeby móc skutecznie praktykować zawód fizjoterapeutym niezbędne są wiadomości i umiejętności z zakresu:

• nauk podstawowych,
• nauk dotyczących teorii fizjoterapii,
• nauk dotyczących metodyki fizjoterapii,
• nauk dotyczących praktyki fizjoterapii,
• nauk dotyczących teorii diagnostyki funkcjonalnej,
• nauk dotyczących diagnostyki funkcjonalnej,
• procedur terapii manualnej,
• wykonywania zabiegów fizykoterapii,
• procedur masażu,
• wykonywania zabiegów kinezyterapii,
• stosowania metod, środków i zabiegów specjalnych.

Fizjoterapia jest dziedziną skupiającą się na człowieku i jego indywidualnych predyspozycjach, mankamentach i potrzebach. Specjalista na bieżąco weryfikuje i modyfikuje zaproponowany program postępowania terapeutycznego. Dlatego, dla jak największej skuteczności muszą być wykonywane testy i badania funkcjonalne. Tylko tak uda się dobrze dobrać metody terapeutyczne i środki fizjoterapii aby zapewnić jak najbardziej satysfakcjonujące efekty.

Co robią fizjoterapeuci?

Terapeuci fizjoterapii zajmują się leczeniem dysfunkcji układu oddechowego, nerwowo-mięśniowego, sercowo-naczyniowego oraz mięśniowo-szkieletowego. Poniżej zostały wymienione najpopularniejsze powody dla, których chorzy sięgają po pomoc fizjoterapeutów:

• uraz rdzenia kręgowego,
• uraz wielonarządowy,
• uraz czaszkowo-mózgowy,
• udar mózgu,
• złamania kości,
• dolegliwości bólowe odcinka szyjnego kręgosłupa,
• dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
• dolegliwości bólowe stawów obwodowych,
• uszkodzenia stawów,
• choroby przewlekłe i ich przykre skutki,
• SM,
• Mpd,
• astma,
• SLA,
• osteoporoza,
• zmiany zwyrodnieniowe stawów.

W dzisiejszych czasach pacjenci samodzielnie udają się do specjalisty fizjoterapii. Jest to duża zmiana w stosunku do wcześniejszych lat kiedy to chorzy udawali się do fizjoterapeutów dopiero po wcześniejszym wystawieniu takiego zalecenia przez lekarzy neurologii, reumatologii lub ortopedii. Coraz częściej też, fizjoterapeuci nie pracują już indywidualnie ale tworzą część zespołu terapeutycznego, w którego skład wchodzą: pracownicy socjalni, lekarze i przedstawiciele różnych innych grup zawodowych, zatrudnionych w obszarze służby zdrowia. Działalność specjalisty fizjoterapii jest związana z wieloma dziedzinami, przykładowo:

• ortopedią,
• korekcją wad postawy,
• fizjoterapią neurologiczną,
• specyficzną analizą bólów narządu ruchu,
• specyficzną analizą bólów stawów obwodowych,
• specyficzną analizą bólów kręgosłupa,
• terapią bólów narządu ruchu,
• terapią bólów stawów obwodowych,
• terapią bólów kręgosłupa,
• fizykoterapią,
• balneoterapią.

W obecnych czasach wśród specjalistów z dziedziny fizjoterapii coraz większą popularność zyskuje ukierunkowanie na jedną konkretną terapię wybranego rodzaju zaburzeń. W konsekwencji, tworzą się gabinety rehabilitacji, ortopedycznej, neurologicznej, czy też miejsca specjalizujące się w terapii dolegliwości bólowych. Skuteczna terapia wykonywana przez fizjoterapeutę opiera się na wnikliwym badaniu i wywiadzie przed rozpoczęciem procedur terapeutycnych. Aby zapewnić ciągłą efektywność terapii, postępy i zmiany u pacjenta są stale monitorowane. Działania podjęte przez terapeutę są stale dobierane do aktualnego stanu i indywidualnych możliwości chorego.