Wbrew podobieństwu w nazwie fizjoterapia i fizykoterapia to nie to samo. Mówiąc najprościej, fizykoterapia jest typem rehabilitacji medycznej. Zatem można również zdefiniować fizykoterapię jako rodzaj fizjoterapii. Fizykoterapia wykorzystuje wymienione poniżej zjawiska fizyczne w celach leczniczych:
- ultradźwięki,
- prąd elektryczny,
- magnetyzm,
- światło,
- niska temperatura.
Wspomniane zjawiska fizyczne wykorzystywane podczas fizykoterapii, oddziałując na zmienione chorobowo miejsca na ciele pacjenta, mają za zadanie uśmierzenie bólu i usprawnienie mięśni po urazach (przykładowo: złamaniach). Za pośrednictwem tych działań następuje poprawa komfortu życia chorych w ich przewlekłych schorzeniach.
Czym zajmuje się fizykoterapia?
Jak już wcześniej wspomniano, fizykoterapia w procesie leczenia oddziałuje za pomocą zjawisk fizycznych (prąd, pole magnetyczne, światło, ultradźwięki) na organizm pacjenta. Przykładową reakcją na wymienione bodźce jest pożądane w fizykoterapii przyspieszenie procesu regeneracji. Kolejne potencjalne korzyści płynące z fizykoterapii zostały wymienione poniżej:
- stymulacja układu odpornościowego,
- pobudzenie organizmu do walki z różnymi stanami chorobowymi,
- pobudzenie organizmu do zmniejszenia obrzęków,
- pobudzenie organizmu do walki ze stanami zapalnymi,
- stymulacja organizmu do zwalczania wysięków po urazach,
- pobudzenie procesu odnowy tkanek,
- pobudzenie procesu gojenia.
Ze względu na wymienione korzyści jakie przynosi fizykoterapia nierzadko jest jedną z metod stosowanych w terapii urazów związanych z uprawianiem sportu.
Typy fizykoterapii
Fizykoterapia może być podzielona na rodzaje ze względu na wykorzystywane w niej zjawiska fizyczne:
- Pole magnetyczne. Wykorzystywanie zjawiska pola magnetycznego w fizykoterapii ma działanie terapeutyczme w sytuacji kiedy u pacjenta pojawiają się bóle oraz stany zapalne o różnym podłożu. Pole magnetyczne znajduje zastosowanie przykładowo, w dolegliwościach zapalnych narządów jamy brzusznej albo w terapii zmian reumatoidalnych. Fizykoterapia wykorzystująca pole magnetyczne może być też stosowana u pacjentów po urazach. Wspomniany typ fizykoterapii ma za zadanie pobudzenie układu odpornościowego. Ponadto, odnotowano u chorych następujące korzyści ze stosowania fizykoterapii z użyciem pola magnetycznego:
- łagodzenie dolegliwości bólowych,
- łagodzenie stanów zapalnych,
- poprawa przepływu krwi,
- stymulacja procesów tworzenia się nowych komórek,
- stymulacja procesów tworzenia się nowych tkanek.
- Promieniowanie laserowe. Fizykoterapia w oparciu o promieniowanie laserowe jest głównie wskazana po urazach. Przykładowe urazy, gdzie fizykoterapia przynosi dobre efekty to np.:
- skęcenia,
- złamania,
- urazy torebek stawowych,
- stłuczenia tkanki łącznej.
Poza wspomnianymi urazami, terapia laserem przynosi też bardzo dobre efekty w przypadku:
- dolegliwości bólowych związanych ze zmianami patologicznymi kręgosłupa,
- bólów reumatoidalnych,
- przy przeciążeniu stawów,
- w leczeniu nerwobóli,
- w leczeniu trudno gojących się ran,
- kiedy kości długo się nie zrastają.
Fizykoterapia wykorzystująca laser wymaga użycia od pacjenta specjalnych okularów. Mimo, że wiązka laserowa jest skierowana bezpośrednio na chore lub bolące miejsce to jednak warto też chronić oczy podczas naświetlania. Jedna sesja terapeutyczna trwa około dziesięciu minut. Podczas naświetlania pacjent musi leżeć lub siedzieć bez ruchu.
- Ultradźwięki. Fizykoterapia w oparciu o ultradźwięki ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Najczęściej stosuje się wspomniany rodzaj fizykoterapii w przypadkach wystąpienia stanów zapalnych stawów oraz mięśni i do złagodzenia bólu powstałego na skutek chorób reumatycznych i zwyrodnieniowych.
- Prąd. Aby złagodzić dolegliwości bólowe warto zastosować terapię z użyciem prądu elektrycznego. Zabiegi fizykoterapii wykorzystujące prąd wpływają na chorego równie korzystnie w leczeniu dolegliwości reumatycznych i stanów zapalnych skóry. Wspomniane zabiegi mogą się też okazać pomocne przy urazach kończyn. Istnieją trzy typy fizykoterapii prądem:
- Galwanizacja → polega na pobudzaniu konkretnego obszaru ciała pacjenta do pracy za pośrednictwem prądu o zmiennym natężeniu.
- Jonoforeza → polega na wprowadzeniu do uszkodzonego lub chorego obszaru leku za pośrednictwem prądu o stałym natężeniu. Omawiana metoda przynosi też pozytywne skutki przy leczeniu stanów zapalnych oraz zmiękczaniu blizn.
- Elektrostymulacja mięśni → najczęściej wybierany zabieg w przypadku pojawienia się niedowładów mięśniowych, zanikach mięśni lub, żeby poprawić poziom ukrwienia wybranej partii ciała.
- Krioterapia. Nazywana inaczej terapią przy użyciu zimna. Krioterapia to typ fizykoterapii opierający się na użyciu temperatur od: poniżej zera stopni Celsjusza do minus stu siedemdziesięciu sześciu stopni Celsjusza. Zimno obkurcza naczynia krwionośne a przepływ krwi ulega znacznemu spowolnieniu. Wspomniany zabieg fizykoterapii polega użyciu ciekłego chlorku etylu lub ciekłego azotu aby schłodzić zmienione chorobowo miejsce na ciele pacjenta. Najczęstsze schorzenia poddawane krioterapii to:
- urazy,
- dolegliwości bólowe o różnym podłożu,
- choroby zwyrodnieniowe,
- osteoporoza.
